خلخالی، معاون دفتر تخصصی صنایع خودرو وزارت صمت، به «بازار» گفت:حقیقت آن است که واردات خودرو به صورت سی کی دی گران تر از سی بی یو می شود، بنابراین مونتاژ خودرو ارزش افزوده ایجاد نمی کند.
وزارت صنعت، معدن و تجارت در اطلاعیه ای ضمن تاکید بر جلوگیری از گران‌فروشی خودروهای مونتاژی، اعلام کرده است: «مصوبه شورای رقابت درباره قیمت‌گذاری خودروهای مونتاژی قطعی و لازم الاجرا است.» هرچند که بخش سیاستگذار صنعتی کشور به گران فروشی خودروهای مونتاژی یا همان «چینی» اشاره دارد، اما دلایل اصلی گران فروشی را واضح بیان نمی کند. یکی از دلایلی که اخیرا منجربه نارضایتی شرکت های مونتاژ کننده خودرو از وزارت صمت شده است، تغییر ضریب داخلی سازی که به آن ای پی آی IPI یا همان (Itemized Price Index) گفته می شود است. شنیده ها حکایت از آن دارد که شورای رقابت نیز با بررسی این موضوع اقدام به تایید گران فروشی محصولات دو یا سه شرکت خودروساز در کشور کرده است.
زمانی که خبر داخلی سازی یک قطعه، مجموعه یا خودرو منتشر می شود، مایه افتخار و غرور ملی است. اما این مورد مختص صنعت گران حقیقی است که محصول با کیفیت و ارزان را به بازار عرضه می کنند. زمانی که فقط دو یا سه شرکت خودروساز نسبت به تغییر ضریب آی پی آی که شفافیت می تواند ایجاد کند، گلایمند می شوند این مساله را در ذهن متبادر می کند که عده ای سود جو برای کسب ثروت محصولات بی کیفیت و گران عرضه می کنند. از همین رو در بخش پایانی گفت و گو با ابوالفضل خلخالی معاون دفتر تخصصی صنایع خودرو وزارت صمت به بررسی تغییرات و زمان اجرای آی پی آی پرداختیم که در ادامه آن را از نظر خواهید گذراند:
* باتوجه به اینکه ضرایب آی پی آی تغییراتی داشته است، در دستورالعمل جدید داخلی سازی مقدار عمق «ساخت داخل» چگونه ارزیابی می شود؟
ایرادات عدیده ای نسبت به تعیین کردن ضریب ساخت داخل یک قطعه در دستورالعمل پیشین وجود داشت، اما در برنامه جدید داخلی سازی قطعات خودرو دو پارامتر مهم مورد توجه قرار گرفته است. نخست اینکه هر خودروسازی که قصد داخلی سازی قطعات محصول مونتاژی خود را داشته باشد، باید آزمون ها سنجش کیفیت را انجام و گزارش آن را به وزارت صمت اعلام کند. دوم اینکه وضعیت خدمات پس از فروش آن قطعه را نیز باید تعیین و برنامه ارائه خدمات را نیز مشخص کند. در قانون ساماندهی صنعت خودرو نیز هر دو فاکتور مذکور نیز مورد تایید و تاکید قرار گرفته است.
شرکت خودروسازی که قصد مونتاژ یک محصول در کشور را دارد باید برنامه مونتاژ، طرح کسب و کار و قیمت تمام شده خود را به وزارت صمت اعلام کند، وزارتخانه نیز با بررسی این موارد میزان «داخلی سازی» و «ثبت سفارش» شرکت ها را تعیین می کند
* همواره این بحث در خصوص مونتاژ خودروهای چینی در کشور وجود دارد که این موضوع چه صرفه اقتصادی دارد و چرا در زمان مونتاژ قیمت تمام شده سه برابر قیمت جهانی است؟
شرکت خودروسازی که قصد مونتاژ یک محصول در کشور را دارد باید برنامه مونتاژ، طرح کسب و کار و قیمت تمام شده خود را به وزارت صمت اعلام کند، وزارتخانه نیز با بررسی این موارد میزان «داخلی سازی» و «ثبت سفارش» شرکت ها را تعیین می کند. اگر یک شرکت خودروساز برنامه مونتاژ سالانه ۵ هزار دستگاه خودرو را داشته باشد، داخلی سازی قطعه ای مانند «فرمان» صرفه اقتصادی برای ندارد. در اینجا باید اشاره کنم که طبق مصوبه ای هیات وزیران، سبد محصولات خودرویی باید سالانه پنج درصد کاهش مصرف سوخت داشته باشد. لذا اگر قرار است خودرویی در کشور مونتاژ شود باید هر سال نسبت به سال گذشته کاهش پنج درصدی مصرف سوخت را ایجاد کند، در غیر اینصورت مجوز مونتاژ نخواهد داشت.
حقیقت آن است که واردات خودرو به صورت سی کی دی گران تر از سی بی یو می شود، دلیل این موضوع نیز پکینگ قطعات جهت مونتاژ است. بنابراین سایت تولیدی در کشور ارزش افزوده ایجاد نمی کند و چرا باید به آن ضریب ساخت داخل تعلق گیرد؟
* برخی از شرکت های خودروساز بخش خصوصی نسبت به کاهش ضریب آی پی آی مونتاژ خودرو در کشور گلایه دارند، دلیل این موضوع چیست؟
برخی از خودروسازان بخش خصوصی مدعی هستند که سایت تولیدی برای مونتاژ خودرو، رنگ و ساخت بدنه ایجاد کردند. بنابراین باید ۱۴ درصد سهم داخلی سازی به آن ها تعلق گیرد. وزارت صمت نیز اعلام کرده است که اگر سایت تولیدی ارزش افزوده ایجاد کند، برای آن سهم داخلی سازی محاسبه خواهیم کرد. اگر یک خودرو چینی در کارخانه مادر ۱۴ هزار دلار قیمت داشته باشد و این خودرو را به صورت سی کی دی خریداری و به کشور وارد کنیم، فرضا قیمت آن ۱۲ هزار دلار خواهد شد، بنابراین ۲ هزار دلار ارزش افزوده ایجاد خواهد کرد. وزارت صمت نیز مقدار ارزش افزوده را تقسیم به قیمت کل خودرو خواهد کرد و مقدار آی پی آی را مشخص می کند. اما حقیقیت آن است که واردات خودرو به صورت سی کی دی گران تر از سی بی یو می شود، دلیل این موضوع نیز پکینگ قطعات جهت مونتاژ است. بنابراین سایت تولیدی در کشور ارزش افزوده ایجاد نمی کند و چرا باید به آن ضریب ساخت داخل تعلق گیرد؟
در سال جاری قوانین و ضرایب آی پی آی مطابق سیاست های سال ۱۴۰۱ خواهد بود، اما سال ۱۴۰۳ تمام قوانین مربوط به آی پی آی براساس تصمیمات جدید لحاظ خواهد شد
* در سال جاری قوانین جدید ضرایب آی پی آی لحاظ خواهد شد یا اجرای این تصمیمات به سال آینده موکول خواهد شد؟
در سال جاری قوانین و ضرایب آی پی آی مطابق سیاست های سال ۱۴۰۱ خواهد بود، اما سال ۱۴۰۳ تمام قوانین مربوط به آی پی آی براساس تصمیمات جدید لحاظ خواهد شد. از سال آینده ضریب ساخت داخل قطعات خودروهای مونتاژی حداقل ۵۰ درصد خواهد بود.
